Tom Vander Beken is jurist (1991), criminoloog (1992) en doctor in de rechten (1999). Voor zijn voltijdse aanstelling als assistent aan de Universiteit Gent was hij advocaat aan de balie van Gent (1991-1996). Hij is benoemd als docent (2000), hoofddocent (2008) en hoogleraar (2010) in de vakgroep criminologie, strafrecht en sociaal rechten aan de Universiteit Gent met lesopdrachten in de opleiding rechten (grondige studie strafrecht, bijzonder strafrecht) en criminologische wetenschappen (strafrechtsbedeling, georganiseerde criminaliteit, theorie en onderzoek). Als directeur leidt hij met collega’s het Institute for International Research on Criminal Policy (IRCP) van de Universiteit Gent. Hij heeft een sterke interesse in onderzoek en onderzoeksbeleid. Hij is lid van de Onderzoeksraad van de Universiteit Gent en van de expertencommissie Recht en Criminologie van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO). Tom Vander Beken is promotor van tientallen wetenschappelijke onderzoeksprojecten voor verschillende nationale en internationale, wetenschappelijke en beleidsmatige opdrachtgevers en doctoraatstrajecten. Hij publiceert in nationale en internationale tijdschriften en boeken rond diverse aspecten van strafrechtsbedeling en criminologie. Tom Vander Beken is hoofdpromotor-woordvoerder van de Geconcerteerde Onderzoeksactie (GOA) Developing multidisciplinary strengths-based strategies for mentally ill offenders (2014-2019).