Project A: Capacitate. Rechten en bekwaamheden van wetsovertreders met een psychiatrische problematiek
Doctoranda: Els Schipaanboord
Promotor: Prof. dr. Tom Vander Beken
Co-promotor: Prof. dr. Eric Broekaert
Achtergrond – Tweeëntwintig veroordelingen sinds 1998 van de lidstaat België door het Europees Hof voor de Rechten voor de Mens laten zien dat de situatie omtrent de internering onhoudbaar is geworden. De juridische en feitelijke positie van wetsovertreders met
psychiatrische problematiek die onderworpen worden aan het systeem van de internering,
levert schendingen van mensenrechten op. Binnen het strafrecht lijkt de nadruk meer op het statuut van offender te liggen dan op het statuut van mentally ill en daarnaast blijkt de
verhouding tussen het strafrecht, mensenrechten en het gezondheidsrecht problematisch te zijn. Naast België zien ook omringende landen zich geconfronteerd met veroordelingen ter zake van de positie van wetsovertreders met psychiatrische problematiek.
Doel en onderzoeksvragen – Doelstelling van dit doctoraat is de rechtspositie van wetsovertreders met psychiatrische problematiek te conformeren aan de vereisten op
Internationaal en Europees niveau en daarmee hun positie in overeenstemming te brengen met fundamentele basisrechten. De centrale onderzoeksvraag is dan ook: ‘Op welke wijze dient er vanuit Internationaal en Europees perspectief in het strafrecht om te worden gegaan met wetsovertreders met psychiatrische problematiek in het licht van een strengths-based
benadering?’ Hiertoe wordt getracht tot een Internationaal en Europees toetsingskader voor de juridische positie van deze groep op nationaal niveau te komen. De normen die hierbij centraal staan vloeien voort uit het strafrecht, mensenrechten en het gezondheidsrecht. Naast een
analyse van deze juridische kaders zal eveneens de dialoog tussen de gedragswetenschappen en rechtsgeleerdheid, alsook het onderscheid tussen het sociaal en medisch model aangaande deze groep onderzocht worden. Voorts zal de positie van wetsovertreders met psychiatrische problematiek afgezet worden tegen de positie van andere vulnerable defendants, zoals
wilsonbekwamen en minderjarigen, binnen het strafrecht.
Methoden – Wetgevings-, literatuur- en jurisprudentieanalyse op Internationaal, Europees en nationaal niveau. Analyse van wijze van implementatie Europese regelgeving op nationaal niveau. Functionele rechtsvergelijking: intern en extern rechtsvergelijkend onderzoek waarbij verschillende rechtsgebieden binnen een rechtsstelsel, alsook vergelijking van het nationale rechtsstelsel met buitenlands recht plaatsvindt. Analyse gehanteerd jargon binnen en dialectiek tussen gedragswetenschappen en rechtsgeleerdheid ter zake van mentally ill offenders.